WORKSHOP
SLAAP
WAT IS SLAAP?
Slaap is een fundamentele levensbehoefte, net als eten en drinken. Het lichaam komt tijdens de slaap tot rust en kan zich hierdoor herstellen. Goed kunnen slapen betekent dat je makkelijk in slaap kunt vallen en goed door kunt slapen.
Slaap is voor lichaam en geest een voortdurende toestand van rust. De spieractiviteit is verminderd en het bewustzijn is verlaagd waardoor er geen contact met de buitenwereld aanwezig is. Slaap is echter geen onbewuste inactieve toestand die ongeveer 8 uur duurt met als resultaat dat je uitgerust en energiek wakker wordt.
REM -> RAPID EYE MOVEMENT (snelle oogbewegingen)
Slaap vindt plaats in zich herhalende perioden die REM-slaap en non-REM-slaap worden genoemd (een periode waarin je diep slaapt en een periode waarin je droomt). Tijdens het dromen is je slaap oppervlakkig en zijn je hersenen inactief. Het lichaam wisselt af tussen deze twee verschillende fasen. Eerst komt de non-REM-slaap, gevolgd door een kortere periode van REM-slaap, en dan begint de cyclus opnieuw.
De hersenen komen tijdens de non-remslaap echt tot rust.
Ze zijn in deze fase namelijk niet bezig met wat er in de omgeving gebeurt. Er is hierdoor ruimte om hersenactiviteiten zoals het opruimen van afvalstoffen en het opslaan van herinneringen in het lange termijngeheugen uit te voeren.
NON-REMSLAAP HEEFT 4 FASEN:
- Fase 1(inslaapfase): Je ogen zijn gesloten, maar het is vrij eenvoudig om je wakker te maken. Dit kan 5 tot 10 minuten duren
- Fase 2 (lichte slaap): Je lichaamstemperatuur daalt en je hartslag vertraagt. Je lichaam maakt zich klaar voor een diepe slaap. Als je toch wakker wordt, heb je nog niet het gevoel dat je goed hebt geslapen. Dit kan 10-25 minuten duren
- Fase 3 (overgangsfase naar diepe slaap): Je spieren ontspannen en je ademhaling wordt regelmatig. Deze fase duurt ongeveer 5 minuten
- Fase 4 (diepe slaap): Het is moeilijker om je wakker te maken. Als iemand je wakker zou maken, zou je je een paar minuten gedesoriënteerd voelen. Tijdens deze fase versterkt het lichaam het immuunsysteem. Het lichaam bouwt bijvoorbeeld spieren en botten op en herstelt weefsels
Je doorloopt alle vier de fasen voordat je de REM-slaap bereikt!
Als we dromen bevinden we ons in de remslaap. De hersenen zijn in deze fase actiever dan in de diepe slaap, maar niet zo actief als wanneer we wakker zijn. Tijdens de remslaap verwerk je de vele ervaringen en emoties van de dag. Het deel van de hersenen dat verantwoordelijk is voor emoties is heel actief. Het deel van de hersenen dat logisch en rationeel denkt wordt daarentegen onderdrukt.
REM-SLAAP HEEFT VEEL ASPECTEN, ZOALS:
- Snelle bewegingen van de ogen.
- Virtuele verlamming van het lichaam
- Verhoogde hartslag
- Onregelmatige en snelle ademhaling
- Fluctuatie van de lichaamstemperatuur
- Verhoogde bloeddruk
- Verhoogd zuurstofverbruik door de hersenen (hersenactiviteit).
- Dromen
De REM-slaap wordt ook wel droomslaap genoemd!
MOGELIJKE GEVOLGEN (LANGDURIG) SLAAPTEKORT
Korte termijn risico’s kunnen zijn:
- Vermoeidheid (gebrek aan energie)
- Je komt er niet toe om dingen te doen die je eigenlijk zou moeten of willen doen
- Concentratieverlies
- Je kunt niet goed focussen en je gedachten dwalen constant af
- Prikkelbaarheid
- Je begint om iets onzinnigs te huilen of je snauwt iemand zonder reden af
- Geheugenproblemen
- Je hebt moeite met het opslaan en verwerken van nieuwe informatie
Lange termijn risico’s kunnen zijn:
- Overgewicht
- Slaap heeft invloed op het honger gevoel en het verzadigd gevoel. Te weinig slaap kan daarom voor overgewicht zorgen
- Verlaagd immuunsysteem
- Als we te weinig slapen zijn we gevoeliger voor infecties en als we ziek zijn hebben we veel meer slaap nodig om weer te kunnen herstellen
- Ziekten (ziekte van Alzheimer, hart- en vaatziekten, diabetes, kanker)
- Langdurig slaaptekort heeft nadelige gevolgen voor ons afweersysteem. De kans op eerder genoemde aandoeningen neemt dan aanzienlijk toe. Slaap is niet de enige oorzaak, maar het vergroot wel de kans
Korte termijn risico’s kunnen zijn:
- Vermoeidheid (gebrek aan energie)
- Je komt er niet toe om dingen te doen die je eigenlijk zou moeten of willen doen
- Concentratieverlies
- Je kunt niet goed focussen en je gedachten dwalen constant af
- Prikkelbaarheid
- Je begint om iets onzinnigs te huilen of je snauwt iemand zonder reden af
- Geheugenproblemen
- Je hebt moeite met het opslaan en verwerken van nieuwe informatie
Lange termijn risico’s kunnen zijn:
- Overgewicht
- Slaap heeft invloed op het honger gevoel en het verzadigd gevoel. Te weinig slaap kan daarom voor overgewicht zorgen
- Verlaagd immuunsysteem
- Als we te weinig slapen zijn we gevoeliger voor infecties en als we ziek zijn hebben we veel meer slaap nodig om weer te kunnen herstellen
- Ziekten (ziekte van Alzheimer, hart- en vaatziekten, diabetes, kanker)
- Langdurig slaaptekort heeft nadelige gevolgen voor ons afweersysteem. De kans op eerder genoemde aandoeningen neemt dan aanzienlijk toe. Slaap is niet de enige oorzaak, maar het vergroot wel de kans
SLAAPCOACHING
Bij een gezonde leefstijl wordt vaak gedacht aan voldoende beweging, gezonde voeding, niet roken en minder tot geen alcohol drinken. Meestal wordt hierbij niet gedacht aan beter slapen. Dit, terwijl slaap ontzettend veel invloed heeft op je gezondheid. Een ongezonde leefstijl kan namelijk slaapproblemen veroorzaken of in stand houden en als je slecht slaapt heeft dit op zijn beurt weer invloed op alle leefstijlfactoren. Slaap kan misschien wel als meest onderschatte risicofactor voor onze gezondheid worden beschouwd.
We hebben allemaal weleens een slechte nacht. Dit hoeft echter nog geen probleem te zijn. Pas wanneer je regelmatig slecht slaapt, spreken we van een slaapprobleem.